Investeren in gezondheid

Er zijn 3 belangrijke valuta in de wereld: geld, tijd en energie. Vaak besteden we veel van de laatste twee om meer van het eerste te krijgen, om vervolgens het eerste uit te geven aan allerhande andere dingen. De vraag is of onze investeringen in lijn zijn met onze waarden, wensen en behoeften.

Als je ergens in wilt investeren, dan kan je dat doen met genoemde valuta. Als je bijvoorbeeld een vaardigheid wilt leren, investeer je met al deze vormen van valuta. De inschrijving bij een studie kost je geld, het kost energie om te studeren en te oefenen, en het kost je een bepaalde periode van je leven om het af te ronden. Je weegt de waarde van wat deze investering je kost af tegen wat het je oplevert. Gaat het je voldoende opbrengen of kost het je teveel?

Liever luisteren? Dat kan ook!

Investeringsgedrag

We zijn gewend om onze valuta op een bepaalde manier te besteden. We investeren onze tijd in een baan. We investeren onze energie in werken en sociale contacten. We investeren ons geld in een woning, een telefoon en een computer, boodschappen, kleding en uitjes. Binnen al deze gebieden kan je afwegen wat het jouw valuta waard is en hoeveel je wilt investeren. Wil je een duurzaam huis, dan ben je misschien bereid meer geld te besteden aan huur of technologie. Houd je van lol, dan besteed je misschien meer tijd, geld en energie aan feestjes of amusement.

Toch zijn er ook gebieden waar we meer moeite mee lijken te hebben om onze valuta te investeren. Helaas is gezondheid zo’n gebied. We vinden gezondheid belangrijk, maar handelen er niet altijd naar. Gezondheid is een waarde, maar we investeren er niet zoveel in als dat we het waard zouden vinden. Gezondheid bungelt regelmatig onderaan onze prioriteitenlijst en we vinden het vaak lastig om geld uit te geven aan preventie en leefstijl. Het gaat natuurlijk ook lange tijd goed zonder dat je de consequenties merkt van wel of niet investeren in gezondheid. En als je dan ziek wordt, dan wordt je zorg grotendeels betaald door de zorgverzekeraar. We zijn dus niet gewend om zelf (en vrijwillig) te investeren in zorg.

Transacties binnen het zorgsysteem

En het is niet zo gek dat dat zo is. Een normale transactie van valuta vindt plaats tussen twee partijen: jij wilt naar de film en koopt een kaartje bij de bioscoop. De bioscoop levert de dienst en jij consumeert die dienst na investering van jouw valuta. In de gezondheidszorg is er echter een derde partij van de partij: de zorgverzekeraar. De zorgverlener levert de dienst, maar krijgt de betaling van de zorgverzekeraar. Jij betaalt een vast bedrag aan de zorgverzekeraar, en de zorgverzekeraar biedt jou toegang tot de dienst van de zorgverlener. Daardoor is er geen directe transactie meer tussen de zorgverlener en de zorgvrager. We zijn gewend dat de zorgverzekeraar betaalt voor onze consumptie van zorg. Wat wij betalen aan de zorgverzekeraar voor de geleverde zorg is slechts een fractie van de daadwerkelijke kosten, waardoor we een vertekend beeld krijgen van wat zorg waard is. Bovendien is door het sociale karakter van ons zorgstelsel de basisverzekering verplicht, waardoor je misschien het gevoel hebt dat je op voorhand al meer hebt geïnvesteerd dan dat je terug krijgt.

Ik ben ontzettend dankbaar dat we dit sociale systeem hebben, want hierdoor heeft in principe iedereen in Nederland toegang tot de nodige zorg. Toen ik in Amerika woonde vond ik het erg confronterend om te zien hoeveel (jonge) mensen met beperkingen of aandoeningen rondliepen (soms dakloos en bedelend) waarvoor ze geen zorg kregen, simpelweg omdat ze het niet konden betalen. Gelukkig is dat in Nederland anders. Maar dit systeem heeft ook een keerzijde. We zijn namelijk gewend dat we het gewoon krijgen, en dat het niets meer kost (naast onze verplichte voorinvestering en vooraf ingecalculeerde eigen risico). Dat heeft invloed op ons investeringsgedrag: Gezondheid en zorg moeten makkelijk zijn en niet teveel vragen van onze valuta.

Verantwoordelijkheid nemen voor je investeringen

Gezondheid is echter grotendeels je eigen verantwoordelijkheid. Zeker als het gaat om preventie door je gezondheid te ondersteunen met je leefstijl. Ook voor gezondheid geldt dat je hierin kan investeren met tijd, energie en geld. Het kost tijd en energie om gezonde gewoonten eigen te maken en uit te voeren. Het kost geld om gezondere boodschappen te doen, om lid te zijn van een sportclub en om hulp en ondersteuning te krijgen. Ons sociale zorgsysteem neemt de investering gedeeltelijk over wanneer er sprake is van ziekte, maar niet als het gaat om gezondheid. Gezondheid is onze eigen verantwoordelijkheid, ook als het gaat om ons investeringsgedrag. En niet investeren in gezondheid, of dat nou in tijd, energie of geld is, levert ook het bijbehorende resultaat op. De rekening krijg je later.

Financieel investeren in gezondheid

Nu lijkt het zo te zijn dat tijd en energie investeren in preventie, gezondheid en leefstijl gelukkig nog wel lukt voor veel mensen. Op tijd en energie ligt wellicht een minder zware lading. We denken er ook veel minder over na en realiseren ons misschien niet dat het ook valuta zijn, transactiemiddelen. Financieel investeren blijkt een hogere drempel te zijn. Wellicht komt dit gedeeltelijk vanwege onze conditionering (de zorgverzekeraar hoort te betalen) en gedeeltelijk omdat we vinden dat we het niet waard zijn om geld te investeren in gezondheid. Dat geld beter besteedt kan worden aan andere dingen. Dit is een diepgaande kwestie, die ik nog eens in een andere blog zal bespreken.

Bovendien vinden we het vaak leuker om geld aan entertainment en spullen te besteden dan aan gezondheid, omdat je daarmee direct een (kortstondig) geluksgevoel ervaart. Dit heet short-term gratification, en is maar van korte duur, waardoor we er steeds meer van zoeken. Bekend met het Stanford marshmallow experiment? Hierin werden jonge kinderen een marshmallow voorgeschoteld. Ze kregen de keuze tussen nu de marshmallow opeten, of hem bewaren en over 15 minuten een extra marshmallow erbij krijgen. Interessant genoeg bleken de kinderen die langer konden wachten op de grotere beloning, later in hun leven meer succes te hebben. Delayed gratification kost ons discipline, omdat er tijd zit tussen de beslissing en het geluksgevoel van de beloning. Maar het biedt ons op de langere termijn een grotere beloning, die het wachten waard is.

Even terug naar de drempel om geld te investeren in gezondheid. Je kunt geld besteden aan producten, zoals boodschappen, en aan diensten, zoals begeleiding. De drempel ligt hoger voor de tweede categorie. We vinden namelijk al snel dat we zoiets “simpels” als leefstijl toch zelf moeten kunnen. Alles is tegenwoordig te vinden op internet, dus je vindt dat je het zelf moet doen. Weet je, dat kan je ook en dat doe je ook! Je doet het altijd zelf, niemand kan het voor je doen. Een personal trainer, diëtist of leefstijlcoach kan het je alleen een stuk makkelijker maken. Een professional helpt je om een juist pad te vinden, en motiveert, gidst en ondersteunt je onderweg. Het helpt je eerder een beter resultaat te bereiken, waardoor je de investering die je doet in tijd en energie optimaliseert. In de zakenwereld heet dat ROI, oftewel *return on investment*. De investering die je doet in geld levert je op allerhande andere vlakken veel meer winst op dan wanneer je dat niet zou doen. Bovendien geeft een financiële investering je een impuls om er ook daadwerkelijk mee aan de slag te gaan en om vol te houden (want anders is het zonde). Naast je investering in tijd en energie, kan een financiële investering je dus veel opleveren.

Geef jij je geld, tijd en energie uit op een manier die in lijn is met je waarden?

We geven (onbewust) liever geld uit aan winkelen en uitgaan dan aan een consult of biologisch eten. De afgelopen jaren zie ik veel social media berichten rondgaan met een dergelijke strekking:

• Avondje uit eten €100 - geen probleem. Biologische boodschappen voor een week €100 - belachelijk duur.
• Concert €60 - leuk, wanneer gaan we? Consult diëtist €60 - kan ik me niet veroorloven.
• Nieuwe kleding €300 - maandelijkse uitgave. Cursus mindfulness €300 - misschien ooit.

Uiteindelijk komt het neer op prioriteiten. Wat vind jij belangrijk en waar wil jij in investeren? Hoe belangrijk is gezondheid voor jou? Wat levert een goede gezondheid je op? En op welke manier zou je - in lijn met je waarden - in je gezondheid willen investeren? Evalueer dan even of je dat ook zo doet, of dat de realiteit niet past bij jouw waarden. Investeer je voldoende van jouw beschikbare valuta in je gezondheid?

Een cliënt van mij zei laatst dat hij ontzettend blij is met mijn begeleiding, vanwege 1) mijn kennis, 2) de guidance en 3) de stok achter de deur. Zonder deze dingen maakte hij geen progressie richting zijn wensen qua leefstijl en gezondheid, zei hij. Hij vond de investering in tijd, energie en geld dus een grote ROI hebben.

Dus vraag jezelf eens af: Wat is jouw gezondheid je waard?

Leuk als je je antwoord wilt delen trouwens. Dat kan via een reactie hieronder of anders via een DM op Instagram!